„Wyszukaj Klasyka”. 
Spotkanie poświęcone Andrzejowi Bursie z udziałem Ewy Dunaj

„Wyszukaj Klasyka”. Spotkanie poświęcone Andrzejowi Bursie z udziałem Ewy Dunaj

środa 30.03.2022
18:00
Sala Zielona
spotkanie

O poecie, buntowniku, dziennikarzu i jego nagle przerwanej biografii opowie Ewa Dunaj, historyczka literatury i autorka monografii poświęconej Andrzejowi Bursie (Wydawnictwo Literackie). Rozmowę poprowadzi Marcin Wilk.

O słynnym „poecie wyklętym”, który zasłynął frazą „mam w dupie małe miasteczka”, słyszał chyba każdy, nawet czytelnik niezbyt zainteresowany poezją. Andrzej Bursa będzie bohaterem pierwszego w 2022 roku spotkania z cyklu „Wyszukaj Klasyka”, w którym przypominamy nieprzeciętne sylwetki uczestniczek i uczestników życia kulturalnego Krakowa Miasta Literatury UNESCO.

Andrzej Bursa, syn pary polonistów Marii i Feliksa Bursów, urodził się w Krakowie w 1932 roku. Idylliczne dzieciństwo w statecznej inteligenckiej rodzinie pokrzyżował wybuch wojny, za którym nastąpiły ciężkie lata ewakuacji, ukrywania się, biedy, tajnych kompletów, wielkich i małych ciosów. Koniec wojny nie przyniósł jednak końca trudnych doświadczeń formacyjnych – tragedia ukochanej krewnej Zofii Bursówny, która przeżywszy piekło obozu koncentracyjnego, umiera w wygodnym mieszkaniu Bursów przy Garncarskiej na oczach i rękach przyszłego poety; rozpad idealizowanej rodziny, zaistniały na tle konfliktów między matką-katoliczką i ojcem-komunistą; przeprowadzka wraz z ojcem w samo serce ruin powojennego Wrocławia, gdzie powstać miały pierwsze, natchnione jeszcze duchem socrealizmu, utwory poety, ale gdzie miała się również ostatecznie ukształtować jego niepowtarzalna wrażliwość. Wreszcie śmierć dziadka Leona Kopycińskiego, powrót do Krakowa i rozczarowanie ideałami komunistycznymi, narodziny buntu.

Próba spojrzenia na twórczość i biografię Andrzeja Bursy zmusza do zastanowienia się nad kolejnymi dniami, tygodniami, miesiącami. Wszystko toczy się niezmiernie szybko i zamyka w niedługim, dwudziestopięcioletnim życiu poety zakończonym nagłą śmiercią, a jest to przecież życie i literatura pełne wydarzeń niebagatelnych. Skandalizujące utwory, oburzające znaczną część literackiej publiczności, pisanie do szuflady w obawie przed odrzuceniem, nieprzychylnymi recenzjami. Małżeństwo, narodziny syna, choroba matki… Sam Bursa miał powiadać, że „brakowało mu, jak Archimedesowi, jakiegoś punktu oparcia, czyjejś wiarygodnej akceptacji”.

Ewa Dunaj – studia polonistyczne ukończyła w 1980 roku na Uniwersytecie Gdańskim, a doktorat z literaturoznawstwa w 1996 roku na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydała monografie książkowe: Bursa (1996) oraz Poezja pokolenia przełomu wieków XX i XXI w kanonie kulturowym oraz w edukacji (2014). Opublikowała też liczne artykuły naukowe poświęcone głównie polskiej liryce współczesnej. Jako eseistka i recenzentka stale współpracuje z kwartalnikiem „Akcent”. Jest także (publikując pod panieńskim nazwiskiem – Ewa Mazur) autorką pięciu tomów wierszy (za debiutancki tom poezji w 1984 roku otrzymała Nagrodę Peleryny w Konkursie Czerwonej Róży), a także reportaży i opowiadań (za jedno z nich otrzymała pierwszą Nagrodę w konkursie A4 w 2020 roku). Zajmowała się także tłumaczeniem poezji z języków niemieckiego, rosyjskiego, ukraińskiego i węgierskiego. Swoje utwory – poza „Akcentem” – publikowała m.in. w „Kresach”, „Poezji”, „Nowym Wyrazie”, „Próbach” i „Blizie”. Obecnie jest zatrudniona jako nauczyciel-konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku przy realizacji unijnego programu edukacyjnego Zdolni z Pomorza.

Marcin Wilk – dziennikarz, publicysta, kurator, badacz historii społecznej. Freelancer. Autor m.in. biografii Tyle słońca. Anna Jantar (2015), Kwiatkowska. Żarty się skończyły (2019) oraz reportażu historycznego Pokój z widokiem. Lato 1939 (2019). Współpracuje m.in. z miesięcznikiem „Znak“, „Charakterami” i Instytutem Goethego w Krakowie. Współtwórca i przez wiele lat kurator pasma Przemysły Książki na Festiwalu Conrada. Aktywny w mediach społecznościowych jako Wyliczanka.

Cykl „Wyszukaj Klasyka” – realizowany od 2020 roku w ramach programu Kraków Miasto Literatury UNESCO – przypomina wybitnych, nietuzinkowych, nierzadko genialnych autorów, tłumaczy, ilustratorów, a także wyjątkowe postaci kultury związane z Krakowem XIX i XX wieku.

W pierwszej edycji projektu w 2020 roku dyskutowaliśmy m.in. o twórczości Ludwika Jerzego Kerna, Dagny Juel Przybyszewskiej, Romana Ingardena, Anieli Gruszeckiej, Zygmunta Nowakowskiego, Ewy Szelburg-Zarembiny, Anny Świrszczyńskiej i Henryka Voglera.

W 2021 roku bohaterami cyklu byli: Jalu Kurek, Stanisław Czycz, Kazimiera Treterowa, Jadwiga Beaupré, Tadeusz Boy-Żeleński, Antonina Domańska, Henryk Markiewicz i Kazimiera Bujwidowa.

W 2022 – po przypomnieniu postaci Andrzeja Bursy – porozmawiamy o Oldze Boznańskiej (1865–1940), Marii Dulębiance (1861–1919), Stanisławie Pagaczewskim (1916–1984), Jerzym Pilchu (1952–2020), Wandzie Kragen (1893–1982), Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (1891–1945) i Witoldzie Zechenterze (1904–1978).

Organizatorem wydarzeń z cyklu „Wyszukaj Klasyka” jest KBF – instytucja kultury Miasta Krakowa, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO i współgospodarz Pałacu Potockich przy Rynku Głównym 20. Partnerem wydarzenia jest Narodowe Archiwum Cyfrowe. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. 

„Wyszukaj Klasyka”. Spotkanie poświęcone Andrzejowi Bursie z udziałem Ewy Dunaj

środa 30.03
18:00
Sala Zielona