Wyszukaj Klasyka: o Kazimierze Bujwidowej

Zasłużona działaczka na rzecz wolnego dostępu do edukacji dla kobiet, bez której na Uniwersytecie Jagiellońskim nie pojawiłyby się pierwsze studentki, działaczka społeczna, bez której odzyskanie niepodległości nie byłoby równoznaczne z powszechnym prawem wyborczym dla kobiet, żona i laborantka, która utorowała drogę do kariery męża, bakteriologa Odona Bujwida – Kazimiera Bujwidowa będzie bohaterką ostatniego w tym roku spotkania w ramach cyklu Wyszukaj Klasyka, w którym przypominamy nieprzeciętne sylwetki pisarzy, pisarek oraz działaczy i działaczek społecznych związanych z Krakowem, Miastem Literatury UNESCO.

O niestrudzonej bojowniczce o prawa kobiet z przełomu XIX i XX wieku z Marcinem Wilkiem rozmawiać będzie Anna Kiesell, przewodniczka po Krakowie, historyczka ruchu feministycznego.

Kazimiera Bujwidowa przyszła na świat w 1867 roku w Warszawie, w rodzinie Ludwiki Szcześniewskiej i pochodzącego z drobnej szlachty litewskiej Kazimierza Klimontowicza. Po przedwczesnej śmierci matki została oddana na wychowanie do ciotki, siostry ojca. Od wczesnego dzieciństwa szykowana była do podjęcia jedynego na ówczesne czasy zawodu pozwalającego kobiecie na samodzielne utrzymanie – guwernantki. Na tej drodze bardzo wcześnie stanął jej przyszły mąż, starszy o dziesięć lat Odon Bujwid, który jeszcze jako korepetytor przychodził do małej Kazi uczyć ją pisać i czytać. Kazimiera wyszła za niego mając dziewiętnaście lat, a siedem lat później opuściła rodzinną Warszawę na zawsze.

Niespełnione marzenie – studia na uniwersytecie – zabrała ze sobą do Krakowa, gdzie Odon Bujwid rozpoczął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Walka o to, by takie marzenie mogło spełnić się dla innych młodych kobiet, stała się dla Kazimiery jednym z życiowych wyzwań. Jak na ironię, to właśnie konserwatywny Kraków, drugie miasto Galicji, towarzysko różniący się znacznie od wielkomiejskich i postępowych ośrodków, jakimi były Warszawa czy Lwów, stał się miejscem wszystkich „skandalicznych” poczynań Bujwidowej. Za walkę o prawa polityczne, prawo do edukacji dla kobiet, prawo do bezwyznaniowości i bezkompromisowe bronienie wyznawanych wartości była wyśmiewana i otaczana ostracyzmem przez przywiązane do źle rozumianych tradycji krakowskie elity.

W czasie pierwszej wojny światowej stan zdrowia zmusił Bujwidową do wycofania się z aktywnej działalności społecznej i politycznej. Zmarła w Krakowie w 1932 roku, została pochowana na Cmentarzu Rakowickim.

W obliczu zmian społecznych zachodzących we współczesnej Polsce warto zadać sobie pytanie o intelektualną spuściznę Kazimiery Bujwidowej: o prawo do decydowania o nas samych, o wolność religijną, i o to, czy równościowe postulaty przełomu XIX i XX wieku zostały w pełni zrealizowane.

O tym i o wszystkim, co interesujące w życiu i działalności Kazimiery Bujwidowej posłuchać będzie można 13 października o godzinie 18.00 w Pałacu Potockich, a także dzięki transmisji na profilu Kraków Miasto Literatury UNESCO oraz platformie PLAY KRAKÓW.

Polecamy Waszej uwadze również tekst o bohaterce spotkania oraz broszury Bujwidowej „U źródeł kwestii kobiecej” oraz „Czy kobieta powinna mieć te same prawa co mężczyzna?” ze zbiorów Partnera Spotkania, Wolnych Lektur.

Cykl „Wyszukaj Klasyka” dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Partnerami projektu są Narodowe Archiwum Cyfrowe oraz serwis Wolne Lektury.

Wszystkie dotychczasowe odcinki z cyklu Wyszukaj Klasyka można obejrzeć na platformie PLAY KRAKÓW.