WYSZUKAJ KLASYKA. Spotkanie o Jerzym Pilchu z udziałem Katarzyny Kubisiowskiej

Kontrowersyjny pisarz, publicysta, felietonista, autor dramatów i scenariuszy filmowych, wierny kibic Cracovii, legenda życia literackiego przełomu wieków, Jerzy Pilch będzie bohaterem wrześniowego spotkania w ramach cyklu „Wyszukaj Klasyka”, w którym przypominamy nieprzeciętne sylwetki uczestniczek i uczestników życia kulturalnego Krakowa Miasta Literatury UNESCO.

O wiślaninie, krakowianinie z wyboru, trudnej do zaszufladkowania postaci przełomu XX i XXI wieku opowie Katarzyna Kubisiowska, dziennikarka, pisarka, członkini redakcji „Tygodnika Powszechnego”, autorka głośnej biografii „Pilcha w sensie ścisłym”. Rozmowę poprowadzi Marcin Wilk.

Jerzy Pilch urodził się w 10 sierpnia 1952 roku w starej i dobrze skoligaconej rodzinie protestanckiej rodzinie z Wisły. Był synem Władysława (1923-1996), profesora górnictwa na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Wandy Czyżów, farmaceutki. Rodzina przyszłego pisarza mieszkała równolegle w Wiśle i w Krakowie przy ulicy Smoleńsk.

Z Krakowem Pilch związany był przez większą część życia, ukończył tu IX Liceum Ogólnokształcące im. Zygmunta Wróblewskiego, a następnie studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Na przełomie lat 70. i 80. pracował jako adiunkt na macierzystej uczelni. Równocześnie prowadził ożywioną działalność krytyczną. W latach osiemdziesiątych zaangażował się w organizowanie podziemnego życia literackiego, w tym współtworzył legendarne czasopismo „NaGłos”.

Debiutował w 1988 roku powieścią „Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej”, za którą rok później otrzymał Nagrodę im. Kościelskich. Od 1989 do 1999 roku współtworzył redakcję Tygodnika Powszechnego. W 1998 roku za powieść „Bezpowrotnie utracona leworęczność” otrzymał Paszport Polityki. W 2001 Nagrodę Literacką „Nike” za powieść „Pod Mocnym Aniołem”. W sumie do nagrody „Nike” nominowany był aż dziesięć razy.

Twórczość Pilcha niejednokrotnie w trudny i kontrowersyjny sposób poruszała problemy współczesnej Polski, czym torowała sobie drogę na srebrny ekran. W 1994 roku premierę miał film „Spis cudzołożnic” w reżyserii Jerzego Stuhra na podstawie powieści Jerzego Pilcha o tym samym tytule. Wielkie uznanie zdobył także film Janusza Morgensterna „Żółty szalik” z 2000 roku, do którego Pilch napisał scenariusz. W 2013 roku głośnym echem odbił się w kraju i zagranicą film „Pod Mocnym Aniołem” w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego na podstawie powieści o tym samym tytule.

W 2012 roku Jerzy Pilch ogłosił, że zmaga się z chorobą Parkinsona. Miało to znaczący wpływ na dalszą twórczość pisarza. Odstąpiwszy od komentowania zmian zachodzących w potransformacyjnej Polsce, skupił się na świadomości nieuchronności śmierci i ucieczce w krainę lat dziecinnych.
Jerzy Pilch zmarł 29 maja 2020 roku. Po nabożeństwie w kościele Trójcy Świętej pochowany został na Cmentarzu Starym w Kielcach.

O tym i o wszystkim, co ważne w życiu i twórczości Jerzego Pilcha posłuchać będzie można w środę, 15 września 2022 o godz. 18.00 w Pałacu Potockich oraz dzięki transmisji na profilach Krakowa Miasta Literatury UNESCO oraz Pałacu Potockich na Facebooku. Bezpłatne wejściówki na widownię do pobrania za pośrednictwem strony http://kbfbilety.krakow.pl.
Katarzyna Kubisiowska – dziennikarka „Tygodnika Powszechnego”. Absolwentka filmoznawstwa UJ. Współautorka „Panoramy kina najnowszego 1980–1995. Leksykonu” oraz „Lektur na ekranie, czyli małego leksykonu adaptacji filmowych”. Autorka książek „Rak po polsku”, biografii Jerzego Pilcha „Pilch w sensie ścisłym”, biografii Danuty Szaflarskiej „Grać, aby żyć”, biografii Jerzego Vetulaniego „Vetulani. Piękny umysł, dzikie serce”, wywiadu rzeki z Wojciechem Mannem „Głos”, „Blisko, bliżej” wyboru rozmów publikowanych na łamach „Tygodnika Powszechnego”.

Marcin Wilk – dziennikarz, publicysta, kurator, badacz historii społecznej. Freelancer. Autor m.in. biografii „Tyle słońca. Anna Jantar“ (2015), „Kwiatkowska. Żarty się skończyły” (2019) oraz reportażu historycznego „Pokój z widokiem. Lato 1939” (2019). Współpracuje m.in. z miesięcznikiem „Znak“ oraz „Charaktery” i Instytutem Goethego w Krakowie. Współtwórca i przez wiele lat kurator pasma Przemysły Książki na Festiwalu Conrada. Aktywny w mediach społecznościowych jako Wyliczanka.

Celem cyklu „Wyszukaj Klasyka” – realizowanego od 2020 roku w ramach programu Kraków Miasto Literatury UNESCO – jest przypominanie wybitnych, nietuzinkowych, nierzadko genialnych autorów/autorek, tłumaczy/tłumaczek, ilustratorów/ilustratorek i wyjątkowych postaci kultury związanych z Krakowem XIX i XX wieku.

W pierwszej edycji projektu w 2020 roku dyskutowaliśmy m.in. o twórczości Ludwika Jerzego Kerna, Dagny Juel Przybyszewskiej, Romana Ingardena, Anieli Gruszeckiej, Zygmunta Nowakowskiego, Ewy Szelburg-Zarembiny, Anny Świrszczyńskiej i Henryka Voglera. W 2021 roku bohaterami i bohaterkami cyklu byli: Jalu Kurek, Stanisław Czycz, Kazimiera Treterowa, Jadwiga Beaupré, Tadeusz Boy-Żeleński, Antonina Domańska, Henryk Markiewicz, Kazimiera Bujwidowa. W 2022 po przypomnieniu postaci Andrzeja Bursy, Olgi Boznańskiej, Marii Dulębianki, Stanisława Pagaczewskiego, Jerzego Pilcha porozmawiamy jeszcze o Wandzie Kragen (1893–1982), Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (1891–1945) i Witoldzie Zechenterze (1904–1978).

Organizatorem cyklu „Wyszukaj Klasyka” jest KBF – instytucja kultury Miasta Krakowa, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO i współgospodarz Pałacu Potockich przy Rynku Głównym 20. Partnerem projektu jest Narodowe Archiwum Cyfrowe.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.