Premiera w Pałacu: „Za plecami” – spotkanie z Haśką Szyjan

Zapraszamy na spotkanie z Haśką Szyjan, ukraińską pisarką i aktywistką, autorką powieści „Za plecami” (Wyd. Czarne). Jej książka otrzymała Literacką Nagrodę Unii Europejskiej oraz liczne wyróżnienia literackie, znalazła się także na liście najważniejszych ukraińskich powieści wydanych w latach 1957–2019. Rozmowa będzie tłumaczona z j. ukraińskiego na j. polski.

O książce:

Niektórzy czekali na tę wojnę całe życie. Inni zdecydowali się walczyć, bo to sprawa rodzinnego honoru – ich dziadek także zginął za Ukrainę. Ktoś wyszedł po kłótni z domu, trzasnąwszy drzwiami, i już nie zdążył się pogodzić. Gdy na wschodzie Ukrainy wybuchła wojna, chłopak Marty dostał wezwanie na front. Musiała szybko wejść w nową rolę – dziewczyny bohatera. A przecież Marta nie chce podzielić losu bohaterek wojny ojczyźnianej, które cierpliwie czekały na powrót mężów. Woli prowadzić takie życie jak dotychczas: malować usta, kupować krem na cellulit, publikować zdjęcia z wakacji w Tajlandii. Niechęć do oczekiwań stawianych przez patriarchalne społeczeństwo narasta w niej, aż w końcu – wybucha. Za plecami to bezpruderyjna i zmysłowa powieść o wpływie, jaki wojna wywiera na mężczyzn i kobiety, na ich seksualność oraz role społeczne. Szyjan tworzy wielowymiarowy portret młodych Ukrainek i Ukraińców z całym bagażem współczesności, skomplikowanym stosunkiem do ojczyzny i tęsknotą za bezpieczniejszym i bardziej beztroskim światem.

„Gdy chłopak Marty wyjeżdża do Donbasu, ona kolejno: płacze, upija się i masturbuje. Czy osoba niezależna i daleka od patriotycznych uniesień może odnaleźć się jako kobieta żołnierza? I czy musi? »Za plecami« to książka wściekła i obrazoburcza w najlepszym znaczeniu tego słowa” – Emilia Dłużewska.

„Jest to powieść nie tylko świetna stylistycznie i dojrzała, lecz także bardzo ważna, ponieważ umieszcza Ukrainę w uniwersalnym ogólnoludzkim kontekście. Autorka przenosi wojnę z bezpiecznej przestrzeni „gdzieś daleko, na dzikim Wschodzie” w niepokojący obszar „tutaj, w naszej wspólnej Europie”. Ponieważ ten konflikt naprawdę rozgrywa się tutaj, na naszym kontynencie, i dotyczy wszystkich Europejczyków” – jury Nagrody Literackiej Unii Europejskiej.

Książkę z języka ukraińskiego przełożył Michał Petryk.

Haśka Szyjan (ur. 1980) – ukraińska pisarka, poetka i tłumaczka. Studiowała filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim. Współwłaścicielka księgarni we Lwowie. Zadebiutowała powieścią Hunt, Doctor, Hunt!, napisaną w dużej mierze na telefonie komórkowym, w czasie gdy była czasowo przykuta do łóżka wskutek powikłań po chorobie. Za kolejną powieść – Za plecami – otrzymała Nagrodę Literacką Unii Europejskiej, a także dwa ukraińskie wyróżnienia literackie – Nagrodę LItAccent oraz nagrodę przyznawaną przez Espreso TV. Książka znalazła się również na liście najważniejszych ukraińskich powieści wydanych w latach 1957–2019. Regularnie publikuje opowiadania i poezję na łamach magazynów literackich. Przez ostatnią dekadę mieszkała we Lwowie, w Kijowie i Brukseli.